Բլոգները ` որպես լրատվության այլընտրանքային աղբյուր
Եթե ոչ վաղ անցյալում հասարակության համար լրատվության հիմնակնան աղբյուրներն էին մամուլը ,ռադիոն և հեռուստատեսությունը,ապա այսօր բացի վերոնշյալ ԶԼՄ-ներից ,որպես լրատվության աղբյուր,կարող են ծառայել նաև բլոգները:Վերջիններս պարբերաբար թարմացվող գրառումներով ցանցային մատյաններ են:Շատ հաճախ բլոգները,բացի բլոգերի համար անձնական օրագիր լինելուց,կարող են վերածվել լուրջ լրատվական աղբյուրի:Դրանք կարող են իրականացնել այն ֆունկցիաններն ու պարտականությունները,որոնք շատ անգամ սուբյեկտիվ պատճառներով անտեսվում են ավանդական լրատվամիջոցների կողմից:Այսօր շատ լրատվամիջոցներ առաջնորդվույմ են քաղաքական շահով`մոռանալով իրենց կատարելիք առաքելության մասին:Մեր իրականությունում ԶԼՄ-ները ,մասնավորապես մամուլը,աստիճանաբար մոռանում են իրենց նպատակն ու պարտավորությունը`լրատվամիջոցներից վերածվելով քաղաքական նպատակների հասնելու միջոցի:Անկախ տոտալիտար հասարակության ձևական կարգավիճակից ԶԼՄ-ները դտնվում են համապատասխան պետական և այլ կառույցների հսկողության ներքո:Լրատվամիջոցները ,որպես կանոն,առանձնակի պարտավորություն պիտի ունենան հասարակության առաջ ,հաճախ քաղաքացիներից թաքցնում են իրական եղելությունն ու խնդիրները,գունավորում կամ սևացնում իրականությունը:
Վերոնշյալ իրողության պայմաններում սոցիալական ,կոորպորատիվ և անձնական բլոգները հասարակության համար հաճախ դառնում են օբյեկտիվ ,անկողմնակալ ինֆորմացիա ստանալու միակ աղբյուր:Տեքսի,պատկերների կամ մուլտիմեդիայի միջոցով բլոգները սպառողներին մատուցում են այն տեղեկատվությունը,որը խնամքով թաքցվում է քաղաքական որոշակի դրդապատճառներով:Հաճախ լրագրողները դառնում քաղաքական շահերի գերի`զրկված լինելով սեփական դիրքորոշում ունենալու,իրադարձությունների օբյեկտիվ լուսաբանման հնարավորությունից:Բլոգներն այդ առումով լրագրողներին և առհասարակ յուրաքանչյուրի համար ազատ արտահայտվելու լավագույն տարբերակ ներից է:
Հաշվի առնելով բլոգների ներկայիս հաջողությունը և տարածված լինելը` դրանք կարող ենք ընդունել և որակավորել որպես այլընտրանքային ԶԼՄ: Բլոգներին հատուկ են մի շարք առավելություններ և առանձնահատկություններ. Գործում են առավել օպերատիվ, տրամադրում են համառոտ ինֆորմացիա,ընձեռում են հնարավորություն քննարկումներ ծավալել, կարծիքներ փոխանակել:Բլոգներից առավել շատ օգտվում և դրանք որպես ինֆորմացիայի աղբյուր են ծառայում հատկապես այն սպառողների համար, ովքեր առնձնապես չեն հետևում ավանդական ԶԼՄ-ի լուրերին և ավելի շատ ժամանակ են անցկացնում համացանցում: Ինչպես շատ օնլայն լրատվամիջոցներ, այդ թվում նաև բլոգների մեծամասնությունը ղեկավարվում են այնպիսի մարդկանց կողմից, ովքեր չունեն ժուռնալիստական կրթություն և փորձառություն: Հարկ է նշել, որ բլոգների ընդամենը 5-10%-ին կարելի է վերագրել տեղեկատվական գործառույթ: Հաշվի առնելով այս ամենը նաև չենք կարող անտեսել ,որ այսօր կան բլոգերներ, որոնք շատ լրագրողներից ավելի լավ են աշխատում: Էլ չասած, որ լրագրողների մի ստվար զանգված այսօր նաեւ բլոգերներ են: Բլոգների դերն ու կարևորությունը որպես ԶԼՄ հատկապես մեծանում է արտակարգ դրությունների ժամանակ: Հայաստանում բլոգների նշանակությությունն ու գործունեությունը գնահատվեց հատկապես «մարտիմեկյան» արտակարգ դրությունից հետո: Այդ ընթացքում, երբ ԶԼՄ-ները կամ չէին գործում, կամ տրամադրում էին սահմանափակ և կծկտուր տեղեկատվություն տեղի ունեցածի վերաբերյալ, բլոգները, գտնվելով անվերահսկելի տիրույթում, ակտիվ քննարկում էին քաղաքական իրավիճակը և ճիշտ գնահատում կատարվածը : Ֆոտոբլոգների լուսանկարները արտացոլում էին իրականությունը, բլոգկաստինգները պարունակում էին այնպիսի ձայնային հաղորդագրություններ, որոնք չէին լսվել ոչ մի հեռուստաալիքով կամ էլ ռադիոկայանով:
Հաշվի առնելով բլոգների ներկայիս հաջողությունը և տարածված լինելը` դրանք կարող ենք ընդունել և որակավորել որպես այլընտրանքային ԶԼՄ: Բլոգներին հատուկ են մի շարք առավելություններ և առանձնահատկություններ. Գործում են առավել օպերատիվ, տրամադրում են համառոտ ինֆորմացիա,ընձեռում են հնարավորություն քննարկումներ ծավալել, կարծիքներ փոխանակել:Բլոգներից առավել շատ օգտվում և դրանք որպես ինֆորմացիայի աղբյուր են ծառայում հատկապես այն սպառողների համար, ովքեր առնձնապես չեն հետևում ավանդական ԶԼՄ-ի լուրերին և ավելի շատ ժամանակ են անցկացնում համացանցում: Ինչպես շատ օնլայն լրատվամիջոցներ, այդ թվում նաև բլոգների մեծամասնությունը ղեկավարվում են այնպիսի մարդկանց կողմից, ովքեր չունեն ժուռնալիստական կրթություն և փորձառություն: Հարկ է նշել, որ բլոգների ընդամենը 5-10%-ին կարելի է վերագրել տեղեկատվական գործառույթ: Հաշվի առնելով այս ամենը նաև չենք կարող անտեսել ,որ այսօր կան բլոգերներ, որոնք շատ լրագրողներից ավելի լավ են աշխատում: Էլ չասած, որ լրագրողների մի ստվար զանգված այսօր նաեւ բլոգերներ են: Բլոգների դերն ու կարևորությունը որպես ԶԼՄ հատկապես մեծանում է արտակարգ դրությունների ժամանակ: Հայաստանում բլոգների նշանակությությունն ու գործունեությունը գնահատվեց հատկապես «մարտիմեկյան» արտակարգ դրությունից հետո: Այդ ընթացքում, երբ ԶԼՄ-ները կամ չէին գործում, կամ տրամադրում էին սահմանափակ և կծկտուր տեղեկատվություն տեղի ունեցածի վերաբերյալ, բլոգները, գտնվելով անվերահսկելի տիրույթում, ակտիվ քննարկում էին քաղաքական իրավիճակը և ճիշտ գնահատում կատարվածը : Ֆոտոբլոգների լուսանկարները արտացոլում էին իրականությունը, բլոգկաստինգները պարունակում էին այնպիսի ձայնային հաղորդագրություններ, որոնք չէին լսվել ոչ մի հեռուստաալիքով կամ էլ ռադիոկայանով:
Մի քանի օրվա ընթացքում հայկական բլոգներ այցելողների թիվը զգալիորեն աճեց` հասնելով իր գագաթնակետին: Այդ ժամանակ շատերը, ովքեր նախկինում թերահավատորեն էին վերաբերվում բլոգներին սկսեցին գնահատել վերջիներիս դերը քաղաքականության մեջ: Այնուամենայնիվ բլոգերների մի մասը հրաժարվում է համեմատվել լրագրողների հետ:Լրագրողի գործունեության և աշխատանքի նպատակը գումար վաստակելն է, և ի տարբերություն բլոգերի` ունի ֆինանսական կախվածություն,: Բլոգերն ունի բացարձակ ազատություն և հնարավորութուն ասելու այն ինչ ցանկանում է:
Բլոգների հաջողության համար պակաս կարևոր չեն նաև դրանց ճիշտ և գրագետ ձևավորումը: Սովորաբար ընդունված է առանձնացնել մի քանի հիմնական կետեր, որոնք կարող են նպաստել ինտերնետային էջի հաջող ձևավորմանը:Պետք է հաշվի առնել արդյոք գույններն աչք շոյող են և դրանք համապատասխանում են բլոգի բովանդակությանն ու նպատակին, արդյոք տարբերվում են գրաֆիկական տարրերի ծավալն ու չափը և այլն:
Լինելով հասարակական բնույթի բլոգները ընթերցողներին նաև հնարավորություն են տալիս հրապարակային բանավեճի մեջ մտնել հեղինակ հետ: Բլոգները անձնական մտորումների արտահայտչամիջոց լինելուց բացի, կարող է լինել նաև լրատվական կազմակերպություն: Նման գործունեություն կարող են իրականացնել կորպորատիվ բլոգները, որոնք վարվում են մեկ կազմակերպության անդամների կողմից, որոնց գործունեությունը կարող է ուղղված լինել միևնույն նպատակին հասնելու համար: Ըստ բովանդակության տեսակի շատ կարևոր դեր ու նշանակություն ունեն նաև ֆոտոբլոգները: Վերջիներս տեքստային, երաժշտական և այլ բովանդակությամբ բլոգներից տարբերվում են նրանով, որ հիմնականում պարունակում են լուսանկարներ և անհրաժեշտ տեղեկատվությունը տարածում են ֆոտոլուրերի, էքսկլյուզիվ լուսանկարների միջոցով:
Իրականում ըստ «Զանգվածային լրատվության մասին» ՀՀ օրենքում,Ցանցային լրատվության միջոց հասկացության սահմանման բլոգերնը համարվում են ԶԼՄ և հետևաբար ենթական են զանգվածայինլրատվության մասին օրենսդրությանը:
